Es ist eine lateinische Sprache wie Italienisch, Französisch oder Katalanisch. Däm Sproochbiet sait mer „traditionells rätoromanischs Sproochbiet“. Dernäbe sin au viili Übersetzige in s Romanisch gmacht worde. In de Verfassige vo 1803, 1814 un 1854 wird aber kei Regelig zur Amtssprooch troffe. Im Buch gefunden – Seite 118... aber nach Art . 116 der Schweizer Bundesverfassung ( BV ) nur im Verkehr mit Personen rätoromanischer Sprache als Amtssprache des Bundes zählt und ... Im spööte 19. Bi de Demonstrativa unterscheidet mer im Surselvische drei Forme: quel, tschel un lez: A quel fidel jeu, a tschel buc ‚däm vertrau i, sällem nit‘ un Ed il bab, tgei vegn lez a dir? Heinrich Schmid. 1880 het s ganzi romanischi Biet no geographisch zämmeghange, ab dere Zit het sich aber die „mittelbünderischi Sproochbrugg“ aafange ufflööse[66]. Insgsamt hen 2000 60'561 Lüt aagee, dass si s Romanisch irgetwie bruuche. Hier hören Sie eine Verson des Chors Cantus Firmus Surselva, unter . De Ursicin Derungs bezeichnet s Rumantsch Grischun 1989 sogar als e „lungatg virginal“, als e „jungfräulichi Sprooch“, wo mer jetz verfiere un zue „ina femna flurenta“, enere „Frau im Bluescht“ mache miesst[108]. In de Praxis spiilt s Romanisch aber e untergeordneti Roll. Was die Zuordnung der Räter und ihrer Sprache angeht, ist man sich unsicher. by Arthur Baur and a great selection of related books, art and collectibles available now at AbeBooks.com. Grundsätzlig unterscheidet mer zwüsche de romanische Schuel, de zweisproochige Schuel un de dütsche Schuel mit Romanisch als Fach. Qua ha’la vis sün ün pin ün corv chi tegnea ün toc chaschöl in ses pical. Joorhundert au als Churwelsch bezeichnet worde, die engadinische als Ladin un beidi sin zum Deil als verschidene Sprooche aagluegt worde[50]. B. E Byspil defür isch de Satz El di ch'el seigi malsauns ‚Er sait, dass er chrank syg‘ uff Surselvisch. Scho in de zweite Ufflag vo 1615 het er sich aber em Surselvische aagnööcheret. Debi muess mer aber au beruggsichtige, dass die Gegende vo Graubünde, wo s Romanisch traditionell gschwätzt wird, insgsamt e langsamers Bevölcherigswaggstum gha hen, wie de Rescht vum Kanton[64]. Im Surselvische finde sich als wytri Byspil malegiar ‚moole‘, schenghegiar ‚schenke‘ oder schazegiar ‚schätze‘[30]. Im Januar 1982 het de Sekretär vo d Lia Rumanschta deno e Projäkt zur Erarbeitig vunere Eiheitssprooch lanciert. D Ortschafte um die Zentre ume sin lenger romanisch blibe, un in denne Kontaktzone het no lang e Zweisproochigkeit gherscht. So het es viilmool scho glängt, wenn ei dütschsproochigi Familie in s Dorf zoge isch, oder ei Frau aaghürote het, dass d Yheimische zum Dütsche gweggslet hen. Es isch e Sammlig vo religiöse Unterweisige. Im Buch gefunden – Seite 54KRAMER, Johannes (1971 ) : "Gibt es eine rätoromanische Sprache? ... KUEN, Heinrich (1968): "Einheit und Mannigfaltigkeit des Rätoromanischen. De Entscheid, dass ab 2005 d Lehrmittel numme no uff Rumantsch Grischun ussegee werde, isch nit gäänderet worde[120]. Die Unterstützung des Bundes für das Rätoromanische. Im Joor 1989 isch d Schwyz zum Byspil mitem romanische Lied Viver senza tei bim Grand Prix verträte gsi. Dezue ghört zum Byspil d Wörter baselgia ‚Chilch‘, urar ‚bäte‘ oder scheiver ‚Fasnet‘[28], wo in keinere andre romanische Sprooch mee erhalte sin. Ein Schatz mit rund 60'000 Sprecherinnen und Sprecher. [rɛtoroˈmaːnɪʃ] adjective. Z Samedan un Sils dergege isch es vorallem Dütsch. Placidus a Spescha. Wytri engadinischi Schrifte ussem 16. Tatsach esch, dass noch . 215–216, Liver in Schläpfer & Bickel 2000. pp. Joorhundert stabil blibe isch[9]. Im Buch gefunden – Seite 296gen, eine bestimmte Sprache zu gebrauchen, wären die Angehörigen kleinerer Sprachgruppen ... Es muß sich aber um „Personen rätoromanischer Sprache“ handeln. Scha tieu chaunt es uschè bel scu tia apparentscha, alura est tü il pü bel utschè da tuots». Die Römer eroberten 15 v. Chr. Sehen Sie sich das Profil von Dr. med. Usserdäm bezeichne 85 % vo de Befroogte s Romanisch als die Sprooch, wo si am liebschte schwätze. Im Surmeir het sich am Aafang vum 18. In de Ort mit starcher Presänz schwätze es zwüsche 87 % (Müstair) un 93 % (Ramosch) jede Daag. De Status als National-, aber nit Amtssprooch het aber au gwüssi Noochdeil gha. Joorhundert dütschsproochig worde isch, isch bis zum Änd vum 19. Vol. – buns (pl.) E systematischi Beschrybig vum Romanische Wortschatz git es bis jetz nonit[24]. Quai ma gustass, ha ella pensà, ed ha clamà al corv: «Tge bel che ti es! Bonded Leather - January 1, 1921 Zu den galloromanischen Sprachen gehören die Oïl-Sprachen in Nordfrankreich, darunter Französisch, Frankoprovenzalisch, Okzitanisch in Südfrankreich, und im weiteren Sinne auch Katalanisch und die norditalienischen Sprachen Oberitaliens . egl ‚Aug‘. Vo eme Deil devo isch de Teggscht erhalte, vo andri numme de Titel. BERN - Rätoromanische Kinder und Jugendliche sollen auch ausserhalb des eigentlichen Sprachgebiets Kultur und Sprache erlernen und leben. Insgsamt meint de Kundert, dass numme d Kombination uss geographischer Nöchi zum Dütsche, ringi Wärtschätzig vum Romanische vo de Sprächer sälber (wo zum Byspil zur rasche Yyfierig vo de dütsche Schuel gfiert het), grööseri Mobilität un Zuewandrig s Romanisch hen chönne so rasch verschwinde loo[70]. 67 % schwätze numme Dütsch. Näbe Ortsname im ganze ehemoolige Rätoromanische Biet sin numme wenigi Wörter in s allgemeini Alemannisch un Dütsch yygflosse. 70,1 % d Umgangssprooch, im Hinterrhy aber numme für 24,2 %. English translation of 'rätoromanisch'. rumantsch, romontsch?/i oder rumauntsch) isch e romanischi Sprooch, wo im Kanton Graubünde, em sognannte „Romanischbünde“ (rm. surmiran), Oberengadinisch (rm. Qua â ella vieu sen egn pegn egn corv ca taneva egn toc caschiel ainten sieus pecel. Insgsamt meint er aber, dass de Strumpfprozess vum Romanische sich fortsetze wird, wenn sich aa de Situation vo de Romane nyt äänderet. Da Schmid Heinrich (* 6. März 2021. Darüber hinaus gibt es 2 . For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for, Note: preferences and languages are saved separately in https mode. D Clementina Gilli (1858–1942) vo Zuoz het mehreri grossi Werch vo de europäische Schriftsteller übersetzt, un unter em Pseudonym Clio au eigni Poesi verfasst. Usserdäm werde in unregelmässige Abständ d Sändige Controvers un Pled sin via un wytri Sändige produziert[124]. D Lia Rumantscha het dergege uff e stercheri Verwändig vum Rumantsch Grischun in de Schuele drängt. Viilmool het für Zuezogeni au gar ke Mögligkeit bstande, Romanisch z lehre, wyl vo ihne erwartet worde isch, Dütsch z schwätze, oder ene numme uff Dütsch gantwortet worde isch[69]. Nooch dem Artikel 16 vom Gsetz sin Gmeie, wo mindischtens 40 % vo den Ywohner s aagstammt Idiom rede, amtlich eisproochig, un Gmeie, wo wenigschtens 20 % s aagstammt Idiom rede, amtlich zweisproochig. In ihrer Untersuechig zum Sproochalldaag het d Regula Cathomas verschideni Ortschafte untersuecht. Size of this PNG preview of this SVG file: 600 × 600 pixels. Sie sind geeignet fur die ganze Familie. Band in Bearbeitig. E wytres Züügniss isch e Übersetzig vo ere Predigt ussem 11. In de Realität isch es au in denne Gmeie, wo offiziell numme romanischsproochig sin, jederzit mögli uff Dütsch mit de Verwaltig z kommuniziere bzw. Ersch syt de 6. Wo d Stadt deno 1465 fascht ganz abebrännt isch, sin viili dütschsproochigi Handwercher noochem Wiideruffbau dört blybe, was d Mehrheitsverhältniss zugunschte vum Dütsche verändret het. In mangi Gmeie isch es zwar numme no für e chlyni Minderheit d Sprooch, wo si am beschte chönne, aber einewäg no d Umgangssprooch für viili. In de Schwyzer Volchzäälig vo 2000 isch es für 35'095 Mensche die Sprooch gsi, „wo si am beschte hen chönne“. Vo de Yyheimische wird ke Drugg ussgiebt, d Sprooch z lehre, un au aa de Schuel isch Romanisch numme e Fach, un d Unterrichtssprooch Dütsch. Regional isch de Ruggang arg verschide abgloffe, un bsunders z Mittelbünde un im Oberengadin stercher gsi. Als Lyriker isch de Flurin Darms (1918–) vo Flond bekannt, un als Verfasser vo Erzäälige bsunders de Gion Battesta Sialm (1897–1977) un de Guglielm Gadola (1902–1961), beed vo Disentis. Gsammlet wird de Wortschatz im Dicziunari Rumantsch Grischun, wo de Wortschatz vo allene Mundarte un ältri Sproochstufe dokumentiert. Erobret worde isch s hütigi Graubünde vo de Römer im Joor 15 vor Chrischtus bim grosse Alpechrieg under em Chaiser Augustus. In Zahlen sprachen sich 574 991 Wähler für eine vierte Landessprache aus, 52 827 Wähler waren dagegen. S Verbalsystem vum Surselvische gliidret sich in synthetischi Forme (em Präsens un Imperfekt) un Verbalperiphrase (Perfekt, Plusquamperfekt, Futur, Passiv) mit de Modi Indikativ, Konjunktiv, Konditional un Imperativ. Im Nordweschte isch s Romanisch bis zum Walesee gange, im Nordoschte bis uff Rüthi im St. Galler Rhytal, un im Oschte sin Deil vo Vorarlberg romanischsproochig gsi (Arlbergromanisch). rätoromanische Sprache. Dr Artikel „Rätoromanische Sprache" isch einer vo de bsunders glungene Artikel. In Gegende wo s Romanisch en bsunders schwere Stand gha het, het d Lia Rumantscha ab de 1940er de Versuech unterno s Romanisch mit Chindergärte z rette. Rhaetian; Sprache Rhaeto-Romanic. - Intensives Eintauchen in die rätoromanische Sprache und Kultur. Usserhalb vum traditionelle romanische Sproochbiet isch d Sprooch au in de sognannte „romanische Diaspora“ im Rescht vo Graubünde un de Schwyz verbreitet. 1997 isch no s Rumantsch Grischun dezuecho, wo syt 2001 di beide andre Idiom ganz abglööst het[86]. Näbe traditionelli Gsäng un Lieder wird s Romanisch au in moderni Musikgenre wie de Popmusik un em Hip-Hop ygsetzt, wo zum Deil überregional bekannt sin. Willkommen auf der offiziellen Facebook Seite von minipic. So isch de Ruggang vum Romanische au dört am sterchschte, wo de Tourismus am friehschte ygsetzt het. Joorhundert sin aber erfolgrych Lehrbiecher gforderet worde, wo d yheimischi Kultur beruggsichtige. Glychzitig isch des dur di verchehrstechnisch Erschliessig vum Kanton erlyychert worde[55]. Im Buch gefunden – Seite 118118 Die rätoromanische Sprache . hundert Jahren drang römische Cultur und Sprache in die entferntesten Winkel des bewohnten Rätiens und bei Untergang des ... De Grund isch warschynts gsi, das au d Bündner Kantonalverwaltig dertemool numme Dütsch bruucht het, das sich au d Romane sälber nit für e Anerkennig ygsetzt hen un uss praktische Spargründ. Au im Schuelwäse isch d Roll vum Romanische verbessret worde. Gross, Manfred (2004), Rumantsch – Facts & Figures, https://als.wikipedia.org/w/index.php?title=Rätoromanische_Sprache&oldid=988934, „Creative Commons Attribution/Share-Alike“-Lizänz. Zweisprachigkeit ist auf Dauer nur zu erhalten, wenn die schwächere der Sprachen besonders intensiv gefördert und unterstützt wird. Die romanischen Sprachen gehören zum italischen Zweig der indogermanischen Sprachen. Uff de Basis vo dere Umfroog het d Regierig vum Kanton deno am 2. Im Fall vo Samnaun isch d Germanisierig vo Tirol uss gange, so dass Samnaun hüt de einzig Ort in de Schwyz isch, wo e bairischi Mundart gschwätzt wird. In de Surselva betrait de Aadeil vum Romanische als Umgangssprooch 78,5 % (66 % als beschtbherschti Sprooch), de chlynscht Aadeil als Umgangssprooch findet mer z Ilanz mit 51,4 % (29,9 % als beschtbherschti Sprooch), wääred es in chlynri Ortschafte mangmool bis zue 100 % als Umgangssprooch bruuche. B. Formular, Plakat, Werbig u. ä. gmeint gsi. Sprache Deutsch Region Native to: Primarily German-speaking Europe, also in the worldwide German-speaking diaspora Official language in: 6 countries Austria Belgium Germany Liechtenstein Luxembourg Switzerland 3 dependencies South Tyrol (Italy) 31 communes in Poland 9 municipalities in Brazil Several international institutions Alle Übungen sind kurz . Joorhundert gforschet. Joorhundert mit em Katechismus vo 1703 e Schriftsprooch aafange bilde. Im Biet vum Vallader hen bi de Volchszäälig vo 2000 6'448 Lüt s Romanisch als Umgangssprooch aagee (79,2 % vo de Bevölcherig vo dere Gegend), im Surselvische sin es 17'897 Lüt gsi (54,8 %), Putèr hen 5'497 Lüt gschwätzt (30 %) un im Biet vum Sutselvische hen 1'111 Lüt (15,4 %) s Romanisch aagee[21]. E andri wichtigi Persönligkeit vo de romanische Renaissance isch de Caspar Decurtins (1855–1916) uss Trun, wo volchstümlichi Sage, Ballade, Lieder un mee gsammlet het. In ere Chronik vo 1571/1572 schrybt de Durich Chiampell, dass mer vor hundert Joor z Chur no Romanisch gschwätzt het, wo aber syt däm rasch vum Dütsche verdrängt worde wär[38]. Joorhundert relativ stabil blibe isch, het am Aafang vum 19. die Erhaltung der Artenvielfalt zum Ziel. Wänn dyn Gsang eso schön isch wie dyn Gfiider, no bisch du de allerschönscht vo allene Vögel.“. Uff d Froog nooch de Wichtigkeit vo Sproochkenntniss, gsänne zwüsche 58 % (Lumbrein) un 81 % (Ramosch) vo de Befroogte Romanischkenntniss als sehr wichtig aa, Standarddütsch wird vo 69 % (Lumbrein) bis 81 % (Müstair) als sehr wichtig aagluegt, un Schwyzerdütsch vo 51 % (Ramosch un Müstair) bis 62 % (Lumbrein). Noochem zweite Wältchrieg isch au d Veränderig vo de traditionelle romanische Umwält un d Moderne e wichtigs Thema worde. Zuesätzlich zue denne Zaale het d Regula Cathomas de Sproochbruuch au in einzelni Ortschafte mit Interviews un Froogeböge erhobe.